Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona Lasu

Las jest olbrzymim, skomplikowanym organizmem i wiedza o sposobie jego działania pozwala leśnikom na wcześniejszej odkrycie zagrożeń mających negatywny wpływ na jego stan.

Każdego roku leśnicy podejmują działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  • biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
  • abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
  • antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

 

Zagrożenia biotyczne

1. Ochrona lasu przed owadami.

Jedną z najistotniejszych przyczyn abiotycznych mających wpływ na rozwój szkodników wtórnych jest stale pogłębiający się deficyt wody w glebie, będący następstwem długotrwałych susz w okresie wiosenno-letnim.

Głównym gatunkiem lasotwórczym w Nadleśnictwie Sarnaki jest sosna - zwalczanie szkodników  wtórnych tego gatunku prowadzone jest poprzez  wykładanie drzew pułapkowych na cetyńce oraz pułapek feromonowych na cetyńce i drwalnika paskowanego.

Zagrożenie ze strony szkodników glebowych występuje w szkółce i na powierzchniach zalesianych gruntów porolnych. Z uwagi na duże zagrożenie ze strony pędraków chrabąszczy zlikwidowano wyeksploatowaną  szkółkę w leśnictwie Kisielew.

W szkółce zespolonej w Zabużu występuje zagrożenie ze strony pędraków. Zwalczanie prowadzone jest na podstawie  corocznych zaleceń ZOL w Radomiu, poprzez wybieranie pędraków podczas  orki, stosowanie  czarnych ugorów oraz zwalczanie chemiczne.

W razie stwierdzenia występowania pędraków na powierzchniach przeznaczonych do zalesień stosowano zwalczanie mechaniczne poprzez dwu-trzykrotne przeoranie gleby. Jeżeli jesienne badanie zapędraczenia wykazywało nadal liczby krytyczne, prowadzono zwalczanie chemiczne polegające na  wprowadzeniu preparatu w miejsca sadzenia.

 

2. Ochrona lasu przed pasożytniczymi grzybami.

W szkółce leśnej, z różnym nasileniem w poszczególnych latach, występuje pasożytnicza zgorzel siewek drzew iglastych i liściastych, osutki sosny i modrzewia, rdze na liściach oraz mączniak dębu.

Grzyby te są zwalczane poprzez opryskiwanie preparatami chemicznymi dopuszczonymi do  stosowania w leśnictwie.

Na uprawach i w młodnikach występuje zagrożenie ze strony opieniek, osutek sosny, mączniaka dębu, skrętka sosny. Prowadzono tylko zwalczanie mechaniczne, poprzez wyrywanie i palenie porażonych sadzonek.

W drzewostanach powyżej 20 lat zagrożenie  stanowi huba korzeni na gruntach porolnych oraz opieńki. Pasożytnicze grzyby są także jedną z przyczyn zamierania dębu, jesionu, brzozy i olszy. W sposób aktywny prowadzono profilaktyczne zabezpieczanie pniaków grzybem Phlebia gigantea po zabiegach trzebieżowych w drzewostanach II klasy wieku na gruntach porolnych. Powierzchnia biologicznego zwalczania grzybów wynosiła od 10-70 ha rocznie, średnio 40 ha.

 

3. Ochrona lasu przed zwierzyną.

Szkody w lesie wyrządza  zwierzyna płowa: sarna, jeleń i łoś. Głównym sprawcą szkód jest sarna, która zgryza przeważnie dąb i sosnę na uprawach. W młodnikach, szkody przez spałowanie wyrządza  jeleń. Miejscami dotkliwie szkody wyrządza łoś – głównie w  Uroczysku Drażniew-Ostromęczyn. Notowano również szkody wyrządzane przez dziki, zające i myszy.

Stosowano zabezpieczenia w postaci :

  • uprawy – grodzenie siatką, czasem żerdziami; palikowanie modrzewia; zabezpieczanie chemiczne repelentami ( Emol, Cervacol); sporadycznie stosowano osłonki z tekpolu (dąb),
  • młodniki – w niewielkim zakresie stosowano zabezpieczanie u sosen przestrzeni między okółkami gałęzi osłonkami z tworzywa sztucznego.

Zagrożenia abiotyczne

Z zagrożeń abiotycznych mających wpływ na stan lasu należy wymienić:

  • późne przymrozki wiosenne wyrządzające szkody przeważnie w uprawach dębowych,
  • postępujące od 1988r. obniżenie poziomu wód gruntowych, wskutek małej ilości opadów w ciągu roku,
  • okresy suszy w   miesiącach V-VIII z temperaturami do +350C,
  • anomalie pogodowe (bezśnieżna zima, okresy wysokich temperatur w miesiącach zimowych, przedłużone okresy wegetacji w miesiącach jesiennych z nagłymi spadkami temperatur itp.).

 

Zagrożenia antropogeniczne

Na terenie Nadleśnictwa Sarnaki nie występuje duża ilość pożarów, obszar ten zakwalifikowany jest do najniższej III kategorii zagrożenia pożarowego. Najbardziej zagrożony pożarami jest obszar nadbużański. W ostatnim dziesięcioleciu odnotowano na terenie nadleśnictwa kilkanaście pożarów lasu o łączonej pow. około 2 ha. Nie byłoby to możliwe dzięki zakrojonym przez Nadleśnictwo na szeroką skalę działaniom profilaktycznym. W celu ograniczenia ilości pożarów Nadleśnictwo podejmuje szereg działań ochronnych, między innymi wykonuje się zbiorniki przeciwpożarowe oraz retencyjne, budowane są drogi pożarowe, utrzymywane pasy przeciwpożarowe przy drogach publicznych. W zakresie prewencji Nadleśnictwo współpracuje z Komendami Powiatowymi Straży Pożarnych w Łosicach i Siedlcach oraz jednostkami OSP na terenie Nadleśnictwa, a w okresie od kwietnia do września prowadzi dyżur w biurze Nadleśnictwa.

W systemie działań przygotowujących do szybkiego gaszenia pożarów podstawowe znaczenie ma istnienie odpowiedniej ilości i stanu dróg przeciwpożarowych. Dostępność terenów leśnych jest podstawowym elementem powodzenia skutecznie przeprowadzonej akcji gaśniczej. W trosce o przyszłość lasów Nadleśnictwo Sarnaki postawiło sobie za zadanie rozbudowę systemu ochrony przeciwpożarowej poprzez budowę sieci dróg, przystosowanych dla nowoczesnych ciężkich bojowych samochodów pożarniczych, umożliwiającej prowadzenie szybkich i skutecznych działań na wypadek pożaru.

Ochronę lasów przed pożarami, oprócz stworzenia odpowiedniej bazy infrastrukturalnej Nadleśnictwo Sarnaki, realizuje przez edukację społeczeństwa, partnerskie spotkania, przyczyniając się tym samym do zmniejszenia deficytu informacji na temat ochrony ekosystemów leśnych.

Dzięki odpowiedniej sieci dróg, zbiorników retencyjnych, edukacji społeczeństwa i partnerstwa w działaniu można przyczynić się do ograniczenia ilości pożarów, a poprzez szybką akcję ratowniczą osłabić tempo ich rozprzestrzeniania i ugasić pożar w zarodku.

Najwięcej pożarów występuje w okresie wczesnej wiosny wskutek niekontrolowanego wypalania traw na gruntach nieleśnych oraz w sezonie letnim ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki leśnej. W wyniku pożarów giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej. Straty te są niewymierne, ponieważ zubożają naszą przyrodę. Każdego roku wraz z nadejściem wiosny, niektórzy właściciele gruntów rolnych i działek wypalają suche trawy, oczyszczając w ten sposób swoje pola i łąki. 

Pomimo licznych apeli i rozmaitych akcji informacyjno-ostrzegawczych prowadzonych przez leśników, właściciele tych gruntów wbrew obowiązującemu prawu z ogromną szkodą dla przyrody i własnych interesów rozniecają ogień na polach. Szkody, jakie z tego wynikają to pożary lasów, pożary zabudowań gospodarczych, zagłada wielu pożytecznych zwierząt. Pomimo, że wypalanie łąk i nieużytków jest nielegalne i prawnie zabronione,  a także wiąże się z sankcjami karnymi to mimo wszystko nie odstrasza sprawców tych czynów. Wypalanie traw obniża żyzność gleby oraz powoduje śmierć organizmów w niej żyjących, niszczone są nie tylko suche trawy i chwasty, ale również grzyby, porosty i glony, które przyczyniają się do podnoszenia żyzności gleby. W pożarach giną ptaki, płazy, małe ssaki oraz pożyteczne owady, płoną ich gniazda. Proceder wypalania traw pociąga za sobą również bardzo duże koszty związane z akcją gaśniczą.

Wypalanie traw nie przynosi żadnych korzyści - jedynie szkody. Sami leśnicy i strażacy nie powstrzymają tego zjawiska, wszyscy powinni napiętnować podpalaczy i ich czyny.