Użytki ekologiczne mają kluczowe znaczenie dla ochrony różnorodności przyrodniczej obszarów leśnych oraz w sposób szczególny uwzględniają ochronę występującej tam zarówno flory i fauny. Odpowiednie gospodarowanie takimi terenami przez nadleśnictwo zapewnia bytowanie ważnych i często zagrożonych wyginięciem gatunków.

Na terenie Nadleśnictwa znajdują się 55 wydzieleń ekologicznych o łącznej powierzchni 55 ha głównie są to ekosystemy łąk nadbużańskich wraz z przyległymi starorzeczami.

Są one zróżnicowane powierzchniowo i mają od kilku arów nawet do siedmiu hektarów. Oprócz wielu gatunków roślin i owadów, występujących na terenie użytków ekologicznych, bytuje tu również wiele gatunków ptaków, które dodatkowo podnoszą walory przyrodnicze tych obszarów.

Jednym z walorów Nadleśnictwa Sarnaki jest położenie nad płynącą swym naturalnym, korytem rzeką Bug, która to na przestrzeni dziejów wytworzyła system starorzeczy, nazywanych przez miejscową ludność bużyskami.

Szeroka i malownicza pradolina rzeki z licznymi starorzeczami jest miejscem bytowania wielu gatunków ptaków, możemy tu obserwować np.: czaple siwe, łabędzie, zimorodki czy też żurawie.

Pozostałości starego, odciętego koryta rzeki stanowią także środowisko życia dla wielu roślin wodnych np.: moczarki kanadyjskiej, strzałki wodnej, osoki aloesowatej,  okrężnicy bagiennej czy kaczeńców błotnych.

Latem możemy podziwiać wynurzające się z toni wodnej, malowniczo wyglądające grzybienie białe i grążele żółte.

W kompleksie łąk, pastwisk i terenów podmokłych, stanowiących użytki ekologiczne, występuje bardzo wiele gatunków ptaków, znajdują tu one bazę pokarmową i lęgową.

Żyzne łąki nadbużańskie są ważnym element krajobrazu, a utrzymanie ich różnorodności biologicznej z charakterystycznymi dla tych zbiorowisk gatunkami fauny i flory jest możliwe tylko dzięki ochronie czynnej.

 Najlepszą metodą zachowania tych cennych ekosystemów jest ich systematyczne koszenie. Są bankiem genów, źródłem biologicznej różnorodności, w tym ostoją dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Rośnie tu szereg chronionych, rzadkich i pięknych roślin np.: kosaciec syberyjski, kosaciec żółty czy oman wierzbolistny.

Bogata jest również fauna, dla której łąka jest idealnym miejscem żerowania. Dla wielu ptaków drapieżnych np.: myszołowów, błotniaków oraz dla ssaków np.: jeleni, saren i innych zwierząt, łąka oferuje łatwiejszą możliwość zdobycia pokarmu. Oprócz ochrony bioróżnorodności stwarza ono dodatkową bazę pokarmową dla zwierzyny płowej, tym samym zmniejszając szkody w uprawach i młodnikach leśnych oraz na polach.